Scenariusz lekcji historii w klasie V z wykorzystaniem tablicy multimedialnej

Opracowała Anna Stec

Temat: Panowanie Bolesława Krzywoustego.

Cele lekcji: Uczeń potrafi:

• − wyjaśnić pojęcia: trybut, statut Bolesława Krzywoustego, testament, senior,
• − przyporządkować wydarzenia do dat: 1109 r., 1116 r., 1122 r., 1138 r.,
  
• − przedstawić postaci: Zbigniew, Bolesław Krzywousty, Henryk V,
  
• − opisać postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego,
  
• − omówić stosunki Polski za panowania Bolesława Krzywoustego z Niemcami,
  
• − przedstawić sukcesy Bolesława Krzywoustego, − posługiwać się mapą,
  
• − interpretować tekst źródłowy, − posługiwać się pojęciami historycznymi,
• − interpretować materiał ikonograficzny.
  

Metody:

• − elementy wykładu,
• − praca z tablicą multimedialną
  
• − praca z mapą,
  
• − praca z materiałem ilustracyjnym.
  
• − praca z podręcznikiem,
  
• − praca z zeszytem ćwiczeń,
  
• − praca z tekstem źródłowym.
  

Formy pracy:

• − indywidualna,
  
• − grupowa.
  

Środki dydaktyczne:

• − podręcznik „Wczoraj i dziś 7” (s. 179-181),
  
• − zeszyt ćwiczeń (s. 97-99),
• − mapa konturowa,
  
• − tablica multimedialna.
  

Przebieg lekcji:

Faza wprowadzająca

1. Czynności organizacyjne: sprawdzenie obecności i podanie tematu lekcji.

2. Przypomnienie wiadomości na temat sytuacji w Polsce za panowania Władysława Hermana w tym podział państwa między: Władysława Hermana, Zbigniewa i Bolesława.

3. Uczniowie zapoznają się z informacją dotyczącą najważniejszych zagadnień, na które będą musieli zwrócićuwagę w trakcie lekcji („Na co będę zwracać uwagę”, podręcznik, s. 179).

Faza realizacyjna

1.Nauczyciel w krótkim wykładzie opowiada o okolicznościach, w których doszło do konfliktu miedzy Zbigniewem i Bolesławem oraz wojny polsko-niemieckiej.

2.Na tablicy interaktywnej:

• - nauczyciel prezentuje drzewo genealogiczne Piastów,
  
• - korzystając ze strony: http://scholaris.pl/resources/run/id/54630 nauczyciel wyświetla krótki filmik o wojnie polsko-niemieckiej, następnie ćwiczenie
  
• - tabelę w której chętny uczeń dobiera określenia dotyczące Zbigniewa i Bolesława, a następnie ćwiczenie typu „prawda/fałsz”, które uzupełnia kolejny zgłaszający się uczeń.
• - nauczyciel omawia zasięg najazdu niemieckiego na wyświetlonej mapce,
• - kolejny uczeń układa chronologicznie wydarzenia na tablicy interaktywnej.
  

3. Uczniowie w grupach analizują tekst źródłowy „Obrona Głogowa” w podręczniku str. 180 i przygotowują odpowiedzi. (gr. 1 – pyt. 1, gr. 2 pyt 2 i gr. 3 pyt. 3)

4.Na tablicy interaktywnej:

• - wyświetlony zostaje filmik „Podporządkowanie Pomorza”, a następnie analiza mapki w podręczniku str. 181 (wyprawa Bolesława na Pomorze),
  
• - uczeń na tablicy interaktywnej wykonuje ćwiczenie „Podbój i chrystianizacja Pomorza”
  

5.Nauczyciel omawia okoliczności ogłoszenia testamentu Bolesława. Wyjaśnia na czym polegała zasada senioratu i podziału Polski na dzielnice.

6.Uczniowie oglądają krótki filmik „Decyzja Bolesława Krzywoustego”, a następnie nauczyciel prezentuje na tablicy interaktywnej mapkę „Polska według statutu Krzywoustego”, następnie uczeń wykonuje na tablicy interaktywnej ćwiczenie dopasowując dzielnice do ich władców. Na tej podstawie uczniowie uzupełniają mapki konturowe, które zostaną wklejone do zeszytów.

7.Notatka do zeszytów:

• 1.Konflikt Zbigniewa z Bolesławem.
• 2.1109 r. – najazd cesarza Henryka V: obrona Głogowa
  
• 3.1111 r. porozumienie między braćmi.
  
• 4.Powrót Zbigniewa do kraju.
  
• 5.Przejęcie władzy w kraju przez Bolesława Krzywoustego.
  
• 6.1116 r. – podbój i przyłączenie Pomorza Gdańskiego.
  
• 7.1122 r. – podporządkowanie Pomorza Zachodniego.
  
• 8.1138 r. – testament Bolesława Krzywoustego:
  
• a)zasada senioratu
  
• - najstarszy książę z rodu był seniorem i miał:
  
• - władzę nad pozostałymi (juniorami),
  
• - prawo wypowiadania wojny,
  
• - reprezentował kraj za granicą,
• - prawo bicia monety,
  
• - prawo do dzielnicy senioralnej: Pomorze Gdańskie, ziemia krakowska z Krakowem, ziemia kaliska z Kaliszem i Gnieznem, ziemia sieradzko-łęczycka,
  
• b)zasada podziału państwa na dzielnice:
  
• - Władysław Wygnaniec – Śląsk,
  
• - Bolesław Kędzierzawy – Mazowsze i Kujawy,
  
• - Mieszko Stary – Wielkopolska,
  
• - Henryk Sandomierski – ziemia sandomierska.
  

Faza podsumowująca

Uczniowie wspólnie z nauczycielem uzupełniają krzyżówkę w zeszycie ćwiczeń str. 99.

Zadanie domowe Ćw. 3 i 4 str. 98 (zeszyt ćwiczeń)