Z problemem leworęczności u dzieci przebywających w naszym przedszkolu spotykamy się w każdym roku szkolnym. Należy tym dzieciom pomóc, żeby uzyskały taką sprawność lewej ręki, aby mogły ze swobodą wykonywać różnorodne ćwiczenia graficzne, a w niedalekiej przyszłości bez trudu poradzić sobie z opanowaniem umiejętności pisania.

Dlatego wcześnie, bo już w okresie przedszkolnym, należy angażować dziecko w różnego rodzaju zabawy i ćwiczenia, które pomogą mu podnieść sprawność ręki i przygotują do wysiłku związanego z nauką pisania .

Pomoc dzieciom leworęcznym w przygotowaniu do nauki szkolnej jest szczególnie potrzebna. Czeka je bowiem bardzo trudne zadanie przystosowania się do życia w „praworęcznej” cywilizacji, tzn. w świecie, w którym wszystkie przedmioty są przeznaczone do posługiwania się nimi przez osoby praworęczne. Również pismo – krój liter, sposób ich łączenia czy dynamika sekwencji ruchów podczas pisania- jest odpowiednie dla osób piszących ręką prawą.

Przeszkód i barier, które muszą przejść osoby piszące lewą ręką, jest jak widać wiele. Podstawowy problem stanowi opanowanie umiejętności pisania, ponieważ naturalnym kierunkiem staje się w tym przypadku kierunek stawiania liter od strony prawej do lewej. Tendencję tę można obserwować u wielu przedszkolaków już w momencie podjęcia pierwszych prób rysowania szlaczków czy kreślenia liter.

W początkowym okresie nauki szkolnej pojawia się pismo zwierciadlane, powstające w wyniku zapisu wyrazów lub działań matematycznych od strony prawej do lewej. Trudności te zazwyczaj ustępują w pierwszej klasie, gdy dziecko posiądzie umiejętności orientacji w przestrzeni i nabywa właściwych nawyków ruchowych związanych z pisaniem.

Już w okresie przedszkolnym, podczas rysowania (przede wszystkim szlaczków i ornamentów) należy zwracać baczną uwagę nie tylko na właściwe ułożenie ręki dziecka, ale także na ułożenie kartki papieru. Sposób ułożenia kartki czy zeszytu jest również bardzo ważny w procesie nauki pisania liter i prostych wyrazów, w czym dzieci bywają zazwyczaj bardzo spontaniczne. Należy to kontrolować i korygować od samego początku nauki pisania.

Zwróćmy uwagę : kiedy dziecko leworęczne, podczas wykonywania czynności graficznych, układa rękę w sposób zwierciadlany do ułożenia jej przez osobę praworęczną, zasłania sobie napisany tekst i zamazuje go. Jeśli w porę nie uzyska właściwych wskazówek, samo poszuka sobie sposobu najbardziej dla niego dogodnego, a pamiętajmy, że dzieci zazwyczaj przyswajają sobie błędne nawyki ruchowe. Nabędą zatem złych przyzwyczajeń – najczęściej wyginając rękę w nadgarstku i odchylając dłoń ku górze.

Zarówno w domu jak i w przedszkolu możemy pomóc dzieciom leworęcznym w usprawnianiu techniki pracy graficznej stosując różne ćwiczenia:

Ćwiczenia ułatwiające opanowania prawidłowego chwytu i sposobu trzymania ołówka:

• lepienie kulek z plasteliny, zgniatanie palcami kulek z papieru,
• wydzieranie drobnych papierków, wyskubywanie nitek,
• „solenie” czyli kruszenie i rozsypywanie soli, kaszy bądź piasku na tacy ,
• rysowanie w płaszczyźnie pionowej : pozycja stojąca, papier rozpięty na ścianie.

Ćwiczenie zdolności do kontrolowania siły nacisku ręki dziecka w trakcie pisania:

• kreślenie linii, figur, liter, cyfr na tackach z kaszą,
• malowanie farbą palcami na dużych arkuszach papieru,
• obrysowywanie konturów rysunków w pozycji stojącej,
• wykonywanie różnych ćwiczeń graficznych przy użyciu: kredy, kredek woskowych, węgla rysunkowego, pędzla, ołówka, długopisu, pióra, mazaków różnej grubości.

Wyrabianie nawyków ruchowych związanych z automatyzacją ruchów ( czyli z kierunkiem pisania):

• kreślenie linii z zachowaniem kierunku : linie pionowe – od góry ku dołowi, linie poziome – od lewej ku prawej,
• rysowanie kół w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara,
• zachowanie kierunku ruchu od lewej do prawej strony,
• zaznaczanie kolorowego marginesu z lewej strony w zeszycie lub w lewym górnym rogu kartki – rysowanie słoneczka, które wskazuje drogę,
• rysowanie szlaczków od strony lewej ku prawej,
• wykorzystanie gier i zabaw rysunkowych wymagających zachowania tego kierunku.

Ćwiczenie precyzji ruchów:

• ćwiczenia ruchowe usprawniające ruchy rąk i dłoni, nadgarstka, palców jednej i obu rąk.
• kreślenie w powietrzu, na tackach z piaskiem i różnymi technikami graficznymi linii pionowych, poziomych, ukośnych, łamanych, krzywych i figur geometrycznych,
• rysowanie figur, obrysowywanie kształtów geometrycznych,
• pisanie wyrazów bez odrywania ręki od papieru.

Ćwiczenia współpracy oka i ręki, wg następujących etapów:

• rysowanie po śladzie, wypełnianie wykropkowanych linii,obwodzenie konturów rysunków,
• kalkowanie rysunków przez szkło, kalkę techniczną lub folię,
• zamalowywanie rysunku konturowego,
• zakreskowywanie pól rysunku liniami pionowymi, poziomymi, ukośnymi,
• wypełnianie rysunku różnymi materiałami ,
• robienie ramki ze szlaczków,
• wycinanie rysunku,
• wklejanie rysunku do zeszytu.

Bardzo ważnym zadaniem rodziców i pedagogów jest wykształcenie w dziecku wiary w siebie, w swoje siły i możliwości, a co za tym idzie - chęci do pracy. Można to osiągnąć, poświęcając na ten cel codziennie chociaż trochę czasu i przestrzegając zasady , która brzmi: zachęcać, lecz nie zmuszać. Ćwiczenia powinny być wykonywane w atmosferze akceptacji i zabawy. Wówczas dziecko przezwycięży lęk przed niepowodzeniem i niechęć do rysowania.